Symeon Volchkov
1919 - 2019
100 Years Anniversary
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ:
* Συμεών Βολτσκόβ «Κραυγή της ψυχής» - ποιητική συλλογή στα Ρωσσικά, 1993, Λευκωσία
* Συμεών Βολτσκόβ «Ω, ευτυχία μου, Καστανομάτα!» - ποιητική συλλογή στα Ρωσσικά , 1999, Λευκωσία
* Συμεών Βολτσκόβ «Άλμπατρος» - δίγλωσση συλλογή ποιημάτων, 2003, Ελλάδα, τυπογραφείο «Μέλισσα».
Μια ανθολογία ποιημάτων με πρόλογο της Χρυσοθέμιδος Χατζηπαναγή, ποιήτριας και κριτικού λογοτεχνίας, και με επίλογο του Ευφήμιου Μπέρνσταιν, Ρώσσου ποιητή και καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Τβερ της Ρωσσίας. Και στα δύο άρθρα κριτικής γίνεται εμπεριστατωμένη ανάλυση του έργου του Συμεών Βολτσκόβ ως ζωγράφου και ποιητή.
Μετάφραση ποιημάτων στα Ελληνικά – Λάρα Παρτζίλη
* Συλλεκτικό Επετειακό Ημερολόγιο, (Ελλάδα, 2009, εκδοτικός οίκος «Ελαία»), είναι αφιερωμένο στα 200 χρόνια από την άφιξη του Ιωάννη Καποδίστρια στη Ρωσσία και διανθίζεται με τα αντίτυπα των 24 έργων του ζωγράφου-ποιητή Συμεών Βολτσκόβ. Εμπεριέχει επίσης αφιέρωμα στη μνήμη του δημιουργού επί τη ευκαιρία της 90χρονης επετείου του (1919-2009) και μνημονεύεται η μνήμη του Συμεών Βολτσκόβ σε ξεχωριστή αναμνηστική σελίδα του Ημερολογίου, ανάμεσα σε εξέχουσες προσωπικότητες - δημιουργούς και πνευματικούς ανθρώπους Ρωσσίας, Ελλάδας και Κύπρου - που συνέβαλαν στις αμφίδρομες πολιτιστικές και πνευματικές σχέσεις αυτών των χωρών.
* Περιοδικό "Ενατενίσεις" 2009, (τεύχος 7) έκδοση της Ιεράς Μονής Κύκκου. Αφιέρωμα για τα 90χρονα του δημιουργού Συμεών Βολτσκόβ, πλούσια εικονογραφημένο και συνοδευόμενο από εγκωμιαστικό άρθρο ενός άλλου ποιητή, ερευνητή, φιλοσόφου και λόγιου, Δόκτορος Κλείτου Ιωαννίδη, ο οποίος γνώρισε τον ζωγράφο μέσα από το έργο του.
* Πολυάριθμα άρθρα κριτικής, που δημοσιεύτηκαν στον κυπριακό τύπο (εφημερίδες και περιοδικά) στα Ελληνικά και Ρωσσικά αλλά και τυπωμένα στους καταλόγους των ατομικών ζωγραφικών εκθέσεων του Συμεών Βολτσκόβ.
ΤΙ ΚΑΤΈΓΡΑΨΑΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΛΛΙΤΈΧΝΗ ΦΙΛΟΤΕΧΝΟΙ,
ΕΠΩΝΥΜΟΙ ΚΑΙ ΜΗ
Ο Συμεών Βολτσκόβ είναι ένας διακεκριμένος καλλιτέχνης. Το φως είναι διάχυτο στους πίνακές του, στη δουλειά του γενικότερα. Είναι άνθρωπος που αγάπησε πολύ τη φύση, γι’ αυτό και την απεικονίζει με λαμπερά χρώματα. Ήταν άνθρωπος με όραμα.
Γεγονότα, τραγωδίες ρίχνουν σκοτάδι κι αυτό το σκοτάδι της τραγωδίας της Κύπρου εκφράζεται και μέσα από έργα του Συμεών Βολτσκόβ. «Η φλεγόμενη Αμμόχωστος» για παράδειγμα, - ένα συγκλονιστικό έργο, το οποίο ακριβώς, μέσα από το μουντό των χρωμάτων μεταδίδει πιστά την αίσθηση εκείνης της ατμόσφαιρας της δυστυχίας και της τραγωδίας.
Νομίζω ότι αγάπησε την Κύπρο όχι λιγότερο από την πρώτη, την πραγματική του πατρίδα. Ήταν η δεύτερη του πατρίδα. Ήταν εξίσου Ρώσσος και Ουκρανός και Κύπριος. Ρώσσος και Κύπριος περισσότερο, βέβαια, αλλά ο Συμεών ήταν διεθνιστής πάνω από όλα. Δεν είχε, βλέπω εγώ, προσκολληθεί σε μια πατρίδα και μόνο, πατρίδα του ήταν ολόκληρος ο κόσμος. Κι αυτό σημαίνει ολοκληρωμένος πνευματικός άνθρωπος.
Το έργο του Συμεών Βολτσκόβ είναι μια κληρονομιά για τη χώρα μας, που η Κύπρος ακόμα δεν έχει συνεκτιμήσει.
Δημήτρης Χριστόφιας, τέως Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας,
Περιοδικό "Ενατενίσεις" 2009, έκδοση της Ιεράς Μονής Κύκκου. Αφιέρωμα για τα 90χρονα του δημιουργού Συμεών Βολτσκόβ, πλούσια εικονογραφημένο και συνοδευόμενο από αναλυτικό άρθρο του Δρ. Κλείτου Ιωαννίδη, μιας επιφανούς προσωπικότητας, ποιητή, ερευνητή, φιλοσόφου και λόγιου.
«Ο Συμεών Βολτσκόβ ήταν ένας άνθρωπος, που όταν τον συναντούσες, δεν μπορούσες έπειτα να τον ξεχάσεις. Ήταν ένας άνθρωπος πληθωρικός, ένας άνθρωπος φιλοσοφημένος, γεμάτος ομορφιά και αγάπη, και πιστεύω ότι δύσκολα μπορείς να βρεις αυτό τον συνδυασμό, του ζωγράφου και του ποιητή, που να έχει τέτοιες επιδόσεις και στις δυο Τέχνες, που να είναι στο ίδιο ύψος.
Έρχεται ένας ξένος και αγαπά τόσο πολύ αυτό τον τόπο, τον θεωρεί δικό του, τον αγαπά και τον τραγουδά σαν να είναι ένας ποιητής ή ένας ζωγράφος της Κύπρου. Και είναι πολύ σημαντικό, ένας ξένος δημιουργός να γίνεται ένα με τον τόπο και να τον παρουσιάζει τόσο ζωντανά στο έργο του.
Ο Συμεών Βολτσκόβ έδωσε πάρα πολλά πράγματα στην Κύπρο και θα πρέπει να του χρωστούμε ευγνωμοσύνη».
Κλαίρη Αγγελίδου, ποιήτρια, φιλόλογος,
Πρώην Υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού
(Συνέντευξη για το φιλμ Συμεών Βολτσκόβ και το έργο του, 2006)
«…Εκείνο που ξεχωρίζει τον ζωγράφο σαν πορτρετίστα, είναι ο τέλειος ψυχολογισμός και η ρεαλιστική απόδοση των προσωπογραφιών του. Στην προσπάθεια να αποδώσει την ουσία του χαρακτήρα και όχι μια τυχαία έκφραση, βλέπει στο κάθε μοντέλο κάτι συγκεκριμένο, κατορθώνοντας την πλήρη ταύτιση μαζί του. Έπειτα καταλήγει στην αφαίρεση των ασήμαντων στοιχείων και λεπτομερειών και, προσθέτοντας κάτι το γενικό και διαχρονικό, κατορθώνει να δώσει στο πορτρέτο μια καλλιτεχνική μορφή».
Νικήτα Βασίλιεβ, κριτικός Τέχνης, και Διευθυντής Μουσείου Τέχνης Μπενουά στην Αγία Πετρούπολη (Από τον κατάλογο της ζωγραφικής έκθεσης του Σ. Βολτσκόβ στην Κυπρο 1990)
«...Ως καλλιτέχνης, ο Συμεών Βολτσκόβ ήταν καταξιωμένος ζωγράφος. Πραγματικά με εντυπωσίασε το βάθος της ψυχής και του συναισθηματικού κόσμου, που τον χαρακτήριζαν. Επίσης με εντυπωσίασε η επιμέλεια του στο έργο του και η αγάπη του για τη φύση και τον άνθρωπο. Το έργο του ήταν πολύ ανοικτό και επικοινωνούσε πολύ άμεσα με τον κόσμο.
Ο Συμεών έχει καταθέσει κι αυτός τις δικές του μαρτυρίες στον τόπο και τον χρόνο και, καθώς ήταν μέλος του ΕΚΑΤΕ, δημιουργούσε τα τελευταία 30 χρόνια ως Κύπριος καλλιτέχνης. Η συμβολή του στον εμπλουτισμό της κυπριακής Τέχνης, είναι σίγουρα, πολύ σημαντικό έργο.
Ο Συμεών ήταν απόλυτος σ’ ό,τι αφορά τις απαιτήσεις απ’ τον εαυτό του. Η Αισθητική ήταν ένα από τα χαρακτηριστικά του, καθώς επίσης, η Επιδεξιότητα. Ήταν πολύ επιδέξιος ζωγράφος, εξαιρετικά επιδέξιος, γνώριζε πολύ καλά τις τεχνικές του και κυνηγούσε το Ωραίο...».
Χρίστος Συμεωνίδης, γλύπτης, τέως Πρόεδρος του ΕΚΑΤΕ, Επιθεωρητής στη Μέση Παιδεία
(Συνέντευξη για το φιλμ Συμεών Βολτσκόβ και το έργο του, 2006)
«Συγχαίρουμε για τη θαυμάσια καλλιτεχνική παρουσία. Όλα τα εκτεθειμένα έργα μαρτυρούν την καλλιτεχνική δημιουργία ενός επιτυχημένου ζωγράφου. Ευχόμαστε στον δημιουργό, τον αγαπητό κ. Συμεών Βολτσκόβ να συνεχίσει να δημιουργεί με επιτυχία και να μας δώσει την ευχαρίστηση να απολαύσουμε και άλλα έργα του».
Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Κύπρου κ.κ. Χρυσόστομος
(Από το βιβλίο των επισκεπτών, 12/1/1990)
«Θερμά συγχαρητήρια για την εξαιρετική έκθεση, η οποία μαρτυρεί ένα εξαίρετο ταλέντο και όχι μόνο. Δεικνύει επίσης πως ένας άνθρωπος με ρωσσική ψυχή είναι σε θέση να αποτυπώσει με τα μέσα ρεαλιστικής Τέχνης τα κυριότερα χαρακτηριστικά της φύσης και των ανθρώπων μιας άλλης χώρας. Ευχομαι νέες επιτυχίες στη δημιουργική και την προσωπική ζωή».
Γιούρι Φώκιν, Επιτετραμμένος Πρέσβης της Ρωσσικής Ομοσπονδίας
(Από το βιβλίο των επισκεπτών, 12/1/1990)
«Ο Πόντος και η θάλασσα, το κύμα και τα ανεμοδαρμένα, φουρτουνιασμένα ακρογιάλια… κινούν τη ρομαντική ψυχή του… Στα σύντομα περάσματά του από την Κύπρο… τον βλέπουμε ανήσυχο και ξαφνιασμένο να δρασκελά μ’ αδρά βήματα τον Κυπριακό χώρο, να σταματά γοητευμένος μπρος στο ιστορικό τοπίο, τη φυσιογνωμία του βράχου, της πέτρας, της θάλασσας. Κατακτά τη γνωριμία και διεισδύει στα μυστικά τους στην «Πέτρα του Ρωμιού», στο «Μπελλαπαϊς», στην «Καντάρα», την «Σαλαμίνα». Φθάνοντας και στην «Σπηλιά της Αγίας Νάπας», την άγρια και δραματική, εναποθέτει την ιδιοσυγκρασία του, προσεγγίζει την ταύτιση.»
Τηλέμαχος Κάνθος, επιφανής κύπριος ζωγράφος
(Από το βιβλίο των επισκεπτών), 1975)
«Είδα την έκθεση του Συμεών Βολτσκόβ. Προσφέρουν τόση ανάπαυση οι βελούδινοι του τόνοι… Θυμούμαι τις γαλάζιες σκιάσεις και μια νότα σκούρα, ζεστή, που πρόδιδε την είσοδο μιας ενάλιας σπηλιάς, για να αντιβαρήσει την ολόγυρα ενάερη έκφραση… Θυμούμαι ακόμη κάτι θάλασσές του και κάτι ουρανούς του. Θυμούμαι το ενεργό κύλισμα των κυμάτων του»…
Σόλων Φραγκουλίδης, επιφανής κύπριος ζωγράφος
(Από το βιβλίο των επισκεπτών, 1975)
«Πολλή ποίηση και πολλή αγάπη για την Κύπρο. Θαυμαστή ευαισθησία και έκδηλη καλλιτεχνική ψυχή».
Κώστας Μόντης, διακεκριμένος κύπριος ποιητής
(Από το βιβλίο των επισκεπτών, 12/1/1990)
«Είσαστε από τους πιο ταλαντούχους ζωγράφους. Οι πίνακές σας έχουν τόση αλήθεια και τόσο λαμπερά χρώματα. Πολύ σπάνια βλέπουμε στην Κύπρο τέτοια έργα Τέχνης. Σας ευχαριστούμε για την αγάπη σας για τη χώρα μας και σας συγχαίρουμε για το εξαιρετικό σας έργο».
Ερατώ Μαρκουλλή, τέως Υπουργός Εξωτερικών
(Από το βιβλίο των επισκεπτών, 23/01/1990)
«...Το ήξερα, βέβαια, ότι ήταν ένας πολύ μεγάλος και δόκιμος ζωγράφος, αλλά ότι είχαν τέτοια ταυτότητα οι στίχοι με τα χρώματα, κυρίως των πινάκων του, είτε αυτοί ήταν προσωπογραφίες, είτε τοπιογραφίες, που πραγματικά είδα μια συνέχεια και μια αδιάσπαστη ενότητα μεταξύ των δυο μορφών της Τέχνης, δηλαδή, της εικαστικής και εκείνης του Λόγου, της ποίησης ειδικότερα.
Διαβάζοντας τα ποιήματά του, είδα ότι είναι ένας βαθύς γνώστης και μελετητής της κλασσικής ρωσσικής ποιήσης, της ρομαντικής ποίησης πρωτίστως. Ο ίδιος αγαπούσε πολύ τον Λέρμοντοφ και τον Γεσένιν, που ήταν πιο κοντά στη δική του ιδιοσυγκρασία και ψυχοσύνθεση.
Ο Συμεών Βολτσκόβ ήταν άνθρωπος πληθωρικός, με πολύπλευρο ταλέντο. Ένας άνθρωπος που στο πρόσωπό του δεν μπορούσες να ξεχωρίσεις τον καλλιτέχνη από τον ανθρωπιστή, τον παγκόσμιο πολίτη, τον ποιητή, τον ζωγράφο, πατριδολάτρη, τον λάτρη του ωραίου φύλου, φυσιολάτρη και γενικά τον Άνθρωπο...».
Χρυσόθεμις Χατζηπαναγή, ποιήτρια,
φιλόλογος, επιφανής κριτικός λογοτεχνίας, Διευθύντρια Λυκείου
(Συνέντευξη για το φιλμ Συμεών Βολτσκόβ και το έργο του, 2006)
«...Η Κύπρος είχε την ευλογία, τη χαρά και την τιμή να δεχτεί στους κόλπους της για πολλά χρόνια τον γνωστό Ρώσσο ζωγράφο Συμεών Βολτσκόβ. Έζησε και τραγούδησε με τα εκπληκτικά χρώματα της σπάνιας παλέτας του, το κυπριακό τοπίο, καθώς επίσης, τους ανθρώπους της Κύπρου εν καιρώ ειρήνης αλλά και σε πικρές τραγικές στιγμές – αποτέλεσμα της Τουρκικής εισβολής και κατοχής – οι οποίες αποτυπώθηκαν με συμβολισμό. Έζησε μόνιμα και ανελλιπώς στην Κύπρο τα τελευταία 15 χρόνια της ζωής του και είναι εδώ που άφησε την τελευταία του πνοή.
Ο Συμεών Βολτσκόβ κατέχει μια ξεχωριστή θέση ανάμεσα στους Ρώσσους καλλιτέχνες που σχετίστηκαν με την Κύπρο. Πρώτα, φυσικά, γιατί τον «εθέσπισεν οικείν» στην Κύπρο για ένα μεγάλο μέρος της ζωής του, αλλά και γιατί με το μεγάλο ταλέντο και τη μαεστρία του, τη λεπτότητα, την ευγένεια αλλά και τον δυναμισμό του, κατέγραψε στον καμβά το θέμα της Κύπρου με έναν εντελώς ξεχωριστό και μοναδικό τρόπο.
Ο ζωγράφος Βολτσκόβ είναι ένας μεγάλος μαέστρος, που έχει δυνατό σχέδιο και που με δεινότητα αλλά και καλαισθησία χειρίζεται την πλούσια παλέτα των χρωμάτων του, χαρίζοντάς μας διάφορους αρμονικούς συνδυασμούς των αποχρώσεών τους. Η εικαστική του γλώσσα είναι εικονική και ρεαλιστική.
Η θεματολογία του Βολτσκόβ κινείται σε δύο βασικούς άξονες, την προσωπογραφία και τη θαλασσογραφία, αλλά και το τοπίο γενικότερα, καθώς επίσης, στον συνδυασμό των δύο. Θα μπορούσε να προστεθεί και η νεκρή φύση σε πολύ μικρότερη κλίμακα.
Μορφικά, θα έλεγα, ότι ο ρεαλισμός του Βολτσκόβ διαπνέεται τις περισσότερες φορές από μιαν έντονη ιμπρεσσιονιστική διάθεση. Η φρεσκάδα της γραφής, η ανάλαφρη πινελιά, η χρωματική και η ατμοσφαιρική διάθεση διαπερνά σχεδόν όλο του το έργο και ο θεατής γίνεται πάραυτα μέρος του εντυπωσιασμού του καλλιτέχνη μπροστά στο θέμα του. Εκτός από το πηγαίο ταλέντο του, ο Βολτσκόβ ήταν από τη φύση προικισμένος μ’ εκείνη την σεμνότητα και εκείνη την καλοσύνη, οι οποίες συνήθως συνοδεύουν τις μεγάλες προσωπικότητες, που η ευγενική ανθρωπιά τους απαστράπτει στο έργο και στη ζωή τους...».
Ανδρέας Χαραλάμπους, επιφανής κύπριος ζωγράφος
(Από την ομιλία του για το έργο του Συμεών Βολτσκόβ στο Σεμινάριο «Οι πολιτιστικές σχέσεις Ρωσσίας-Κύπρου διαχρονικά», 2013)